Γι’ άλλη μια φορά, στο Θέατρο της Οδού Κεφαλληνίας…
Μεγάλο το στοίχημα. Τρεις μήνες πριν την προγραμματισμένη πρεμιέρα, είχα φροντίσει να κλείσω τα εισιτήριό μου και είχα μεγάλη προσμονή. Φαντάζομαι και οι ίδιοι, Στάθης Λιβαθινός και Μπέττυ Αρβανίτη, από το δικό τους μετερίζι. Αν και μεταξύ τους υπάρχει ένας αμοιβαίος δεσμός εμπιστοσύνης γιατί γνωρίζονται πολύ καλά, πρόκειται για μια σημαντική πρόκληση τόσο να ξανασυναντηθούν σε ένα από τα πιο αξιοζήλευτα έργα της παγκόσμιας δραματουργίας, όσο και να προσαρμόσουν την σαιξπηρική ευστροφία στα φλέγοντα ζητήματα του σήμερα. Αν το καλοσκεφτείς, το τελευταίο δεν απαιτεί και ιδιαίτερη προσπάθεια. Ο Σαίξπηρ μιλάει σε κάθε έργο του για σχήματα και έννοιες όπως: ζωή, θάνατος, γήρας, αρρώστια, εκφοβισμός, πλούτος, εξουσία, περιβάλλον, τέχνη, αλαζονεία, κυριαρχία, κρατικοί θεσμοί, βαρβαρότητα, χάος. Η διαφορά είναι ο τρόπος που θα διαλέξεις να μιλήσεις για αυτά και ποια θα επιλέξεις να υπογραμμίσεις.
Μπαίνοντας στο
φουαγιέ, σε περιμένει πάντα ζεστός γαλλικός καφές. Μπαίνοντας στην αίθουσα,
αντικρίζεις ένα σκηνικό που στην πορεία συνειδητοποιείς πόσο άρρηκτα
συνδεδεμένο είναι με τη σκηνοθετική σύλληψη και πόσο ευρηματικό και εύστοχο
αποδεικνύεται, συνθέτοντας στα μάτια σου μύριες εικόνες.
Ένα φορητό κρεβάτι νοσοκομείου, ένα εγκεφαλογράφημα
σε μεγέθυνση, ένα πλήθος οθονών περιστοιχισμένο από καλώδια σε κεντρικό σημείο
προς το βάθος της σκηνής, ένα κουβάρι καλώδια σε μια άκρη ανάκατα τα οποία
έντυναν σαν «άγριες» ευθείες τις κολώνες του χώρου, δύο καρέκλες με ένα
μαξιλάρι και ένα στέμμα πάντα σε περίοπτη θέση και οι δύο γνωστές καταπακτές
της συγκεκριμένης αίθουσας που δρουν εντυπωσιακά στη ροή και εξυπηρετούν
πολλαπλές χρήσεις, πάντα χρησιμοποιημένες με ευθυβολία.
Φαντάσου λοιπόν πόσο «ικανά» γίνονται ένα κουβάρι λουριά ώστε να απεικονίζουν μια μάχη (από τις ωραιότερες εικόνες της παράστασης), να δηλώνουν την πτώση ή την ανέλιξη ή να χρησιμοποιούνται ως χέρι βοηθείας στα δύσκολα, να σχηματίζουν το χάος του μυαλού ή μιας ψυχολογικής κατάστασης, ή διαφορετικά, να γίνουν κάθισμα, λόφος ή υποτιθέμενος γκρεμός για να υποδείξουν την καταπίεση, την απολυταρχία και τον δεσποτισμό εις βάρος του συνόλου.
Χωρίς να ξεχνώ τις προηγούμενες επιτυχίες της, τολμώ να πω ότι η Μπέττυ Αρβανίτη φέτος ζει την πιο εμβληματική στιγμή της πορείας της. Η Μπέττυ Αρβανίτη δεν υποδύεται τον Βασιλιά Ληρ, είναι ο Βασιλιάς Ληρ και μάλιστα, κάθε στοιχείο της παράστασης συναινεί καθοριστικά σε αυτή τη συνθήκη. Ο τρόπος που στέκεται, που αρθρώνει κάθε ανασφάλεια και υποταγή, ο τρόπος που μονολογεί ή απευθυνόμενος «συμμορφώνει» τις κόρες του, οι φόβοι και οι εντάσεις του, η απόγνωση και όλη του η υπόσταση… Όλα υπάρχουν πολύ έντονα σαν μια απόλυτη μορφή και εικόνα μέσα μου. Η εξαίρετη ερμηνεία της ηθοποιού συγκλονίζει, καθηλώνει και συγκινεί και ο δικός της Βασιλιάς Ληρ γίνεται και δικός μας: Γιατί είναι η απόλυτη διδαχή στη ζωή. Και πάνω σε αυτά που διδάσκεσαι, έρχεται ένα κουβάρι από νέα ερωτήματα που καλείσαι να λύσεις. Ή τουλάχιστον, να σε προβληματίσει.
Ο Βασιλιάς Ληρ εναποθέτει στη σκηνή μια κοινωνία δυστοπική που ο Στάθης Λιβαθινός τονίζει καίρια. Μέσω της προσωπικής του σφραγίδας, αντιμετωπίζει με προσήλωση, συνέπεια και σεβασμό το σαιξπηρικό έργο. Παράλληλα, μεταδίδει τα μηνύματα του έργου χρησιμοποιώντας την τεχνολογία στην υπηρεσία της τέχνης και με μια οπτική που, κατά τη γνώμη μου, προσελκύει και νεαρότερες ηλικίες στο θέατρο.
Το καλό θέατρο δεν είναι εύκολη υπόθεση. Όταν πάλλεται, οφείλετε να ακολουθήσετε τους σφυγμούς του… Στο Θέατρο Οδού Κεφαλληνίας θα τους αφουγκραστείτε και σίγουρα θα φύγετε κερδισμένοι.
